آموزش ارک انجین به زبان ساده(پیش نیاز-برنامه نویسی شی گرایی با سی شارپ-درس هشتم)

بسم الله الرحمن الرحیم

باسلام...

در جلسه قبل یکی از مهمترین ساختار های برنامه نویسی (ساختار شرطی if..else) رو بررسی کردیم. با عملوندها و عملگرها آشنا شدیم. امیدوارم درس قبل رو بخوبی متوجه شده باشید.

در این جلسه به امید خدا در مورد ساختارهای تکرار صحبت می کنیم و یکی از مهمترین ساختارهای تکرار در برنامه نویسی سی شارپ رو با هم یاد می گیریم.

قبل از هرچیز باید ببینیم ساختار تکرار چی هست و چه کاربردی داره. در بیشتر مواقع نیاز داریم که یک کار تکراری رو بارها و بارها انجام بدیم. مثلا نام و نام خانوادگی 1000 نفر رو بپرسیم، عددهای زوج بین 2 تا 256 رو با هم جمع کنیم، فاکتوریل یک عدد رو محاسبه کنیم. رنگ یک دکمه رو بصورت متوالی قرمز و آبی کنیم و...

به ساختارهای تکرار، حلقه هم می گویند.

یکی از ساختارهای مهم تکرار ، ساختار while هست. به شکل کلی این ساختار توجه کنید:

while(Conditional Expression){
    Commands set
}

حلقه while ، تا زمانی که عبارت شرطی داخل پرانتز برابر با true باشد، مجموعه دستورات داخل آکولاد را اجرا می کند. ممکنه این عبارت هیچوقت برابر با false نشود، بنابراین حلقه تا بی نهایت ادامه پیدا می کند. اگر حلقه بصورت بی نهایت باشد، پس از اینکه مدتی از اجرای حلقه بگذرد برنامه با خطای Stack Overflow مواجه خواهد شد.(حالا فعلا کاری نداریم که این خطا چی هست).

بذارید در عمل با طرز کار این حلقه آشنا شویم. یک پروژه جدید بسازید و یک TextBox و یک دکمه روی فرم آن قرار دهید. خاصیت Name مربوط به شیئ TextBox رو به txtDisplay تغییر دهید.

برنامه پایین رو برای دکمه بنویسید. (البته اینکه می گوییم فلان برنامه رو برای دکمه بنویسید اصطلاح درستی نیست، بعدا که با "رویدادها" آشنا شدیم، متوجه خواهید شد)

while (txtDisplay.Text.Length < 5)
{
    txtDisplay.Text = txtDisplay.Text + "A";
}

این برنامه تا زمانی که طول متن داخل TextBox کمتر از 5 حرف باشد، حرف A را به TextBox اضافه می کند.

نکات جدید برنامه: 

• برای بدست آوردن طول هر رشته ای می توانیم از خصوصیت Length آن رشته استفاده کنیم. دقت کنید که چطور طول متن داخل TextBox را بدست آورده ایم، سپس آنرا با 5 مقایسه کرده ایم.
• به دستور  "txtDisplay.Text=txtDisplay.Text+"A  دقت کنید. به دستورهایی که در آنها علامت = وجود دارد، اصطلاحا "بیان انتساب" می گوییم. همیشه قسمت سمت راست علامت مساوی محاسبه شده سپس نتیجه آن به قسمت سمت چپ هدایت خواهد شد. باید توجه داشته باشید که مقدار قبلی قسمت سمت چپ با مقدار جدید جایگزین می شود.
• در هر دور حلقه ، به متن داخل TextBox حرف A اضافه می شود. پس طبیعتا طول متن داخل TextBox زیادتر می شود؛ اما حلقه تا زمانی دستورهای داخل بلوک خود را اجرا می‌کند که طول متن کمتر از 5 باشد.

سعی کنید مقادیر و عبارات این برنامه را تغییر دهید و نتیجه را مشاهده کنید. مثلا علامت کوچکتر را با علامت های دیگری که در جلسه قبل با آنها آشنا شدید جایگزین کنید، سپس در نتیجه اجرای برنامه دقت کنید و برای آن دلیل بیاورید.

ادامه مبحث متغیرها:

تا اینجا کمی با متغیر آشنا شده ایم. متغیرهای رشته ای را مورد استفاده قرار دادیم. اما اجازه دهید بیشتر در مورد این جزء اساسی برنامه ها بیاموزیم.

متغیرها را می توان به دو دسته اصلی عددی و غیر عددی تقسیم کرد. متغیرهای رشته ای یا string در دسته غیرعددی ها قرار می گیرند.

متغیرهای عددی خود شامل دو دسته متغیرهای صحیح و متغیرهای اعشاری هستند. هرگاه بخواهیم یک عدد صحیح مانند 5 ، 136 ، 124313 و... را ذخیره کنیم باید آن ها را در متغیر نوع صحیح ذخیره کنیم. برای تعریف متغیرهای نوع صحیح به روش زیر عمل می کنیم:

int MyIntVariable=124313;

در عبارت بالا MyIntVariable ، نام متغیر بوده و کاملا صلیقه ای هست. کلمه کلیدی int به کامپیوتر می فهماند که باید یک متغیر نوع صحیح (Integer) بسازد. قسمت بعد از علامت مساوی کاملا اختیاری بوده و می توانید از آن صرف نظر کنید؛ این قسمت مقدار اولیه متغیر را مشخص می کند.

برای تعریف متغیرهای اعشاری به روش زیر عمل می کنیم:

float MyFloatVariable=3.1415f;

تنها نکته در مورد متغیرهای اعشاری این است که اگر دقت کنید بعد از عدد 3.1415 از حرف f استفاده کرده ایم. البته این کار ما علت هایی داره اما فعلا شما نیازی نیست درگیر این مسایل شوید.

علاوه بر int ، نوع های دیگری هم می توانیم برای متغیرهای صحیح تعریف کنیم. از جمله انواع متغیرهای صحیح می توان به byte ، long ، uint ، ulong و غیره اشاره کرده. تفاوت آنها در گنجایش آنها برای ذخیره اعداد هست. مثلا نوع byte حداکثر می تواند عددی به بزرگی 255 را در خود ذخیره کند.

من قبلا در مورد همه ی کلمات کلیدی موجود در سی شارپ ، مطالب کامل و جامعی رو در همین بلاگ قرار داده ام. تمام انواع عددی با کلمات کلیدی مربوط به خود تعریف می شوند. برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه کلمات کلیدی سی شارپ مراجعه کنید.

ان شاء الله در جلسات آینده برنامه های جالبی با استفاده از همین متغیرها خواهیم ساخت.

موفق باشید.

 برگرفته شده از butterfly.blog.ir

آموزش ارک انجین به زبان ساده(پیش نیاز-برنامه نویسی شی گرایی با سی شارپ-درس ششم)

بسم الله الرحمن الرحیم.

سلام...

تا اینجای کار تقریبا می تونم بگم اصلا برنامه ای ننوشتیم. اما تا حدود کمی با برنامه نویسی کامپیوتر آشنایی پیدا کردیم. فهمیدیم که کامپیوتر دقیقا همون دستور هایی رو اجرا می کنه که ما بهش گفتیم؛ نه کمتر و نه بیشتر. کاش ما آدم ها هم در مقابل خدا مثل کامپیوتر باشیم.

کامپیوتر تک دستور ها رو یکی پس از دیگری اجرا می کنه. اگر برنامه ای که نوشته ایم مثلا 5 خط باشه، اول خط 1 ، بعد خط 2 ، بعد خط 3 و همینطور تا آخر برنامه دستورات اجرا خواهند شد.

هر دستور در برنامه نویسی به زبان سی شارپ با علامت ; خاتمه پیدا می کنه. به آخر دستور MessageBox.Show دقت کنید. ما با این علامت صرفا به کامپایلر گوشزد می کنیم که این خط از برنامه تمام شده و باید به خط بعدی رفته و دستور بعدی رو اجرا کنه. البته لزومی نداره که خط بعدی دقیقا یک خط بعد باشه. مثلا تمام حالت های زیر با هم مشابه هستند:

در حالت اول خطوط بصورت استاندارد ، یکی پس از دیگری آمده اند.

در حالت دوم بعضی از دستور ها بلافاصله بعد از دستور قبلی خود آمده اند ولی دقت کنید که این دستورها با علامت ; از هم جدا شده اند.

درحالت سوم ترکیبی از دو حالت قبل رو مشاهده می کنید.

نتیجه می گیریم که فضاهای خالی توسط کامپایلر نادیده گرفته می شوند. فضاهای خالی رو با دکمه های Space ، Tab (همون دکمه درازه  :)  ) و Enter می توان ایجاد کرد.

در زبان سی شارپ حروف کوچک و بزرگ با هم متفاوت هستند. مثلا MessageBox.Show با messagebox.SHow فرق می کند.

بقیه قوانین رو در جلسات بعد خواهم گفت.

در این درس کمی ساختار برنامه های کامپیوتری رو بررسی کرده و از آنها در یک برنامه ساده استفاده می کنیم. در همین حین نکات جدیدی از برنامه نویسی متوجه خواهیم شد.

هر برنامه کامپیوتری دارای سه بخش اصلی ورودی ، پردازش و خروجی می باشد. به این معنی که برنامه از طریق ورودی هایی مثل صفحه کلید ، موس ، وب کم و... داده هایی رو دریافت می کند. سپس خود برنامه روی داده های ورودی تغییر و تحولاتی ایجاد کرده و یا از آنها نتیجه گیری خاصی می کند و در مرحله آخر نتایج تغییر و تحولات و تصمیم گیری های روی داده ها به خروجی هایی مثل صفحه نمایش، چاپگر ، بلندگو ها و... ارسال می شوند. به داده ها بعد از انجام پردازش، اطلاعات می گوییم.

برای مثال همین برنامه ساده ای که در جلسات قبل نوشتیم، نام و نام خانوادگی را به عنوان ورودی دریافت کرده و در مرحله پردازش کلمه salam رو به نام و نام خانوادگی افزوده و در خروجی به نمایش در می آورد. می بینید که سه بخش اصلی یک برنامه کامپیوتری در همین برنامه بسیار ساده هم وجود دارد.

ان شاء الله از این جلسه از برنامه نویسی رو شروع می کنیم و دیگه تیترها مون "خیلی مقدماتی" نیست بلکه "مقدماتی" هست.

یکی از قسمت های اصلی کامپیوتر حافظه ها هستند. تصور کنید کامپیوتر بدون حافظه چگونه خواهد بود! اما شاید بلافاصله بعد از اینکه به حافظه های کامپیوتر اشاره کردم ذهن شما به سمت هارد دیسک ها، سی دی ها و فلش درایو ها رفت، البته اینگونه حافظه ها خیلی مهم هستند. اما منظور من این حافظه ها نبود. بلکه هدف من از حافظه به عنوان بخش اصلی کامپیوتر، RAM هست.

این حافظه حجم بسیار کمتری نسبت به هارد دیسک دارد.

این حافظه سرعتی بسیار زیاد تری نسبت به هارد دیسک دارد.

این حافظه خیلی گران قیمت است.

ما به چند دلیل در برنامه نویسی از حافظه RAM استفاده می کنیم.

سرعت پردازنده بسیار بالاست! از طرفی سرعت هارد دیسک در مقابل پردازنده خیلی کم است. ما از RAM به عنوان واسط بین هارد دیسک و پردازنده استفاده می کنیم. به این صورت که داده ها را بطور موقت در RAM ذخیره کرده و بعد از اینکه فرایند پردازش روی داده ها به پایان رسید ، آنها را در هارد دیسک ذخیره می کنیم (البته اگر نیازی به این کار وجود داشته باشد).

هرگاه که شما برنامه ای را اجراء می کنید، داده های مربوط به آن برنامه در حافظه RAM قرار می گیرد. مثلا" در برنامه ساده خودمان، نام و نام خانوادگی ای را که در TextBox نوشتیم بصورت موقت در RAM ذخیره می شود و دستور MessageBox.Show از آنها استفاده کرده و در خروجی نمایش میدهد.

ما می توانیم داده ها را در RAM ذخیره کرده یا آنها را از RAM بخوانیم. برای اینکار به روشی که در سطور بعد توضیح داده ام ، به کامپایلر دستور می دهیم که محلی در حافظه RAM را رزرو کند و به آن مکان رزرو شده یک نام دلخواه (که خودمان مشخص کرده ایم) اختصاص دهد. ما به این نام برای دسترسی به آن مکان رزرو شده در حافظه نیاز داریم. به این مکان رزرو شده حافظه متغیر می گوییم.

در این درس فقط به بررسی متغیرهایی می پردازیم که می توانند یک متن و یا نوشته را در خود ذخیره کنند. با دستور زیر یک متغیر که توانایی ذخیره متن را دارا می باشد، در حافظه ساخته می شود:

string strName;

strName صرفا یک نام هست و شما می توانید به دلخواه خود این نام را تغییر دهید.

اگر بخواهیم یک متن را در strName ذخیره کنیم بصورت زیر عمل می کنیم:

strName="In the name of Allah";

دقت داشته باشید که متن را باید بین دو علامت " قرار دهیم. به نوشته هایی که بین دو علامت " قرار دارند، اصطلاحا رشته می گوییم و به متغیری که توانایی ذخیره رشته ها را داشته باشد، متغیر رشته ای می گوییم.

هرجایی از برنامه که نام متغیر نوشته شود، آن نام در هنگام اجرای برنامه، با مقدار موجود در خود جایگزین خواهد. برای مثال می توانید بعد از اینکه متغیر strName را تعریف کردید دستور MessageBox.Show را بصورت زیر باز نویسی کنید:

MessageBox.Show(strName + "\n Butterfly.blog.ir");

برنامه این درس رو اگه پیاده سازی کرده باشید، احتمالا به این شکل شده باشه:

یکی از شاخصه های هوشمندی یک برنامه کامپیوتری این است که در شرایط مختلف تصمیم های مخصوصی اتخاذ کند. این امر در زندگی عادی هم بسیار رایج هست. مثلا شما درصورتی که هوا سرد باشد، لباس گرم می پوشید. اگر گرسنه شوید، غذا می خورید. اگر بخواهید برنامه نویسی یاد بگیرید به باترفلای سر می زنید... :) در جلسه آینده روش پیاده سازی این شاخصه هوشمندی رو با هم یاد می گیریم...

 برگرفته شده از butterfly.blog.ir

آموزش ارک انجین به زبان ساده(پیش نیاز-برنامه نویسی شی گرایی با سی شارپ-درس سوم)

سلام.

حالا که با موفقیت نرم افزار Visual Studio 2010 رو نصب کردید. می خواهیم اولین برنامه رو بنویسیم. در آموزش برنامه نویسی همیشه اولین برنامه، برنامه سلام دنیا (Hello world) رو آموزش می دهند. به نظر من اینکار کاملا بجا و درست هست. در قالب همین برنامه ساده، کلی نکته برای یادگیری وجود داره. حداقلش اینه که یاد می گیریم چطور در اون زبان برنامه نویسی یک پیغام ساده رو به کاربر نشون بدیم. شاید به نظرتون خیلی مسخره باشه! آخه که چی؟! این برنامه چه مشکلی رو حل می کنه! من با شما موافقم! این کار مسخره هست و این برنامه هیچ مشکلی رو حل نمی کنه! اما این همه کار مسخره توی زندگیمون انجام دادیم اینم روش! (البته بعدا" متوجه خواهید شد که اونقدرا هم که فکر می کردید مسخره نیست). خوب دست بکار می شیم...

اول از همه نرم افزاری رو که نصب کردید رو باید اجرا کنید. برای اینکار به منوی Start رفته و از زیر مجموعه All Programs به پوشه Microsoft Visual Studio 2010 رفته و برنامه Microsoft Visual Studio 2010 رو اجرا کنید. آیکن این برنامه بصورت علامت بی نهایت در ریاضی هست.

احتمالا اولین باری که برنامه رو اجرا می کنید با پنجره ای که در شکل زیر می بینید مواجه خواهید شد. در این پنجره گزینه General Development Settings رو انتخاب کرده و دکمه Start Visual Studio رو بزنید.

خوب محیط برنامه به شکل زیر هست. در این پنجره شما منوها و نوار ابزار برنامه رو مشاهده می کنید. به منوی File رفته و از منوی New گزینه Project رو انتخاب کنید تا پنجره زیر رو مشاهده کنید.

خوب در این پنجره در قسمت شماره 1 نوع پروژه رو انتخاب کنید. چون ما می خواهیم برنامه نویسی سی شارپ رو یاد بگیریم طبیعی هست که باید اونو انتخاب کنیم. تازه احتمالا اگه طبق درس قبل پیش رفته باشید گزینه دیگری هم جز همین نخواهید داشت :)

در قسمت دوم هم من Net Framework 2.0. رو انتخاب کردم. شما هرکدوم رو که دوست داشتید انتخاب کنید. البته نه اینکه تفاوتی نداشته باشه. فقط به این علت که تازه کار هستیم یه کمی سهل‌انگاری می کنیم. در قسمت سوم هم همون گزینه ای که من انتخاب کردم رو انتخاب کنید، یعنی Windows Form Application.

در قسمت سوم در کادر اول اسمی برای پروژه تون انتخاب کنید. مثلا می تونید اسمش رو بذارید FirstProject . در کادر دوم محلی رو که می خواهید پروژه ذخیره بشه رو انتخاب کنید. می تونید از دکمه Browse هم کمک بگیرید. فعلا با دوتا کادر بعدی کاری نداشته باشید. با اون دوتا "تیک" که پایین سمت راست هم هست کاری نداشته باشید. اما اگه در موردشون سوالی دارید، بپرسید. پرسیدن عیب نیست، ندونستن عیبه!

حالا دکمه OK رو بزنید. تا با محیطی شبیه شکل زیر مواجه بشید.

1. این قسمت که بهش Toolbox میگیم، شامل تمام اجزای سازنده یک برنامه (برنامه هایی که برای ویندوز ساخته می شن) هست. شما باید گزینه Button را کشیده و به داخل قسمت 2 آورده و رها کنید. (به این کار Drag & Drop می گن). شما می تونید به هر تعداد که خواستین، گزینه های موجو در Toolbox رو درگ اند دراپ کنید و به داخل قسمت دوم (که با فلش قرمز مشخصه) بیارید. شما با این کار ظاهر پنجره برنامه تون رو طراحی می کنید.
2. حتما" متوجه شده اید که این قسمت همون پنجره برنامه ای هست که در حال ساختن اون هستید.
3. با استفاده از این قسمت می توانید تمام خصوصیات هر جزئی از برنامه رو (که البته باید قبلا" با کلیک کردن روی اون جزء از برنامه، انتخابش کرده باشین) تغییر بدین. مثلا اگه همون دکمه ای رو که روی پنجره گذاشته بودید رو انتخاب کنید، می تونید از این قسمت خصوصیتی مثل متن نوشته شده روی دکمه رو (خصوصیت Text) تغییر بدید. اصلا" از هیچ چیز توی این محیط نترسید. تمام گزینه ها رو تغییر بدید و نتیجه کارتون رو مشاهده کنید. تجربه خودن خیلی از آموزش های من بهتره. باز هم می گم کنجکاو باشید.
   حالا روی دکمه هه دوبار کلیک کنید. بعله! این قسمت همونجایی هست که شما برنامه نویسی می کنید. در همون قسمتی که مکان نمای صفحه کلید داره چشمک میزنه عبارت زیر رو تایپ کنید:
   

   MessageBox.Show("Hello World \n Butterfly.blog.ir");

   بعد از اینکه کد بالا رو نوشتین، حتما باید شکل برنامه ای که نوشتید بصورت زیر باشه. حتی اگه یک علامت هم کم و زیاد باشه، ممکنه برنامه کار نکنه! پس دقت کنید.
   

   ان شاء الله بعدا توضیح خواهم داد که بقیه کدها چی هستن. شما فعلا" به بقیه نوشته ها کاری نداشته باشید.

4. مهمترین قسمت برنامه شاید اجرای موفقیت آمیز اون باشه. روی دکمه ای که در این قسمت مشخص کرده ام کلیک کنید. تا نتیجه زحمتتون رو ببینید. درضمن کلید میانبر این دکمه هم F5 هست.

کار شما تا درس آینده اینه که برنامه رو تغییر بدید و اجرا کنید. تا ببینید چه اتفاقی میوفته. سعی کنید با کنجکاوی چیزهای زیادی یاد بگیرید....

 برگرفته شده از butterfly.blog.ir